Choć dyski montowane przez Sony w PlayStation 3 w większości wypadków można określić, jako wystarczająco pojemne, to mając więcej niż kilkanaście gier szybko może się zrobić na nim trochę ciasno. Na szczęście w tym przypadku Sony nie stosowało własnego i drogiego sprzętu oraz zaprojektowało konsolę tak, aby wymiana dysku była możliwie łatwa, z czego chętnie skorzystałem i planuję podzielić się z wami swoimi doświadczeniami. Spis treści: Wstęp – ostrzeżenia, dlaczego mielibyśmy wymieniać dysk i kiedy warto to zrobićCo będzie nam potrzebneJakie dyski stosować – RPM, SSD, pojemności, wymiary i markiWykonywanie kopii danych z poprzedniego dysku, czego nie przeniesiemy i ewentualne alternatywyWymiana dyskuFormatowanie nowego dysku i wgrywanie systemuWgrywanie kopii danych na nowy dyskInne pytaniaRozszerzenie pamięci konsoli pamięcią podpiętą pod USBCzy większa pojemność dysku negatywnie wpływa na szybkość działaniaKilka pytań odnośnie „Super” Slim 12GB Wstęp Poniższy poradnik wymiany obejmuje wymianę dysku w starym modelu Slim na podstawie własnych doświadczeń oraz instrukcję wymiany dysku w modelach FAT oraz „Super” Slim na podstawie innych poradników a także przeniesienie danych ze starego dysku na nowy. Poniższa metoda nie umożliwia przeniesienia wszystkich danych pomiędzy konsolami, Sony udostępniło w tym celu osobne narzędzie. Jeśli będziecie trzymali się zasad zdrowego rozsądku, lub przynajmniej tego poradnika uszkodzenie czegokolwiek będzie wymagało od was ogromnego pecha bądź nie lada umiejętności utrudniania sobie życia. Jeśli jednak już do tego dojdzie – to wy jesteście odpowiedzialni za swoje czyny dokonywane na swoim, lub co gorsza cudzym sprzęcie. Dlaczego warto wymienić dysk w swojej konsoli? Żeby mieć więcej miejsca na swoje ulubione gry, a po cóż by innego? Jeśli PlayStation 3 jest jedną z naszych głównych konsol do grania oraz mamy więcej niż kilka gier z pewnością zauważyliście, że niektóre tytuły wymagają instalowania danych na dysk twardy, pół biedy gdyby było to kilkaset mega, ale wartości zwykle idą w grube gigabajty. Przykłady? Dragon Age II – 3GB, Rage – 7GB, Max Payne 3 – 5GB, GTAV – 8,3GB + 2GB patchy i nie ma, że boli, to wszystko instalacje obowiązkowe. Chciałeś pograć? Nie ma sprawy, tylko zainstaluję się w kwadrans oraz będę pobierać patcha przez pół godziny. Ale jak to już ci się nie chce grać? Już samo to sprawia, że wolne miejsce kurczy się w przerażającym tempie, do tego dochodzi parę gierek z PS Store i robi się bardzo, bardzo ciasno, zaczynamy wyrzucać instalacje z gier, w które już nie gramy, nagle mamy ochotę sobie znowu w daną grę pograć, więc wywalamy coś innego i ponownie marnujemy czas na instalację i tak w kółko. Właśnie w tym momencie, gdy uświadomimy sobie pełnię upierdliwości takiego tymczasowego rozwiązania nadchodzi czas na wymianę dysku. Jeszcze w ramach ciekawostki jednym z niechlubnych rekordzistów, jeśli chodzi o rozmiar instalacji i aktualizacji jest Gran Turismo 6, które podobno po pełnej instalacji oraz aktualizacji wyciągało około 22GB, oczywiście wciąż mowa tutaj o wydaniu na płycie. Ups? Co będzie nam potrzebne Do wymiany dysku będzie nam potrzebny nowy dysk, śrubokręt krzyżak, ewentualnie dwa – jeden niewielki i jeden mniejszy, pendrive lub dysk zewnętrzny w formacie FAT32 zawierający aktualizację softu z regionu konsoli w folderze „PS3\UPDATE”, pad oraz kabel do niego. Jeśli planujemy także utworzyć kopię danych ze starego dysku i po wszystkim wgrać je na świeżo zainstalowany będziemy potrzebowali także dysku zewnętrznego o pojemności równej lub większej od tego, co mamy obecnie zainstalowane w konsoli. Dysk musi być w formacie FAT32, co przy większych pojemnościach przy systemach Windows wymagać będzie trochę więcej gimnastyki bądź dodatkowego programu. Dodatkowo, jeśli nasz dysk będzie zasilany z dwóch portów USB to w przypadku modeli SLIM będziemy także potrzebować rozdzielacza USB podłączając na zasadzie: jedno łącze dysku bezpośrednio do konsoli, drugie do rozdzielacza razem z kablem od pada (najlepiej naładowanego). Nie testowałem tego rozwiązania (dysk, którego używałem dodatkowe zasilanie ciągnął z zewnętrznego zasilacza), ale myślę, że takie połączenie będzie wystarczająco stabilne. Jakie dyski stosować W konsolach PlayStation 3 można stosować dowolne dyski 2,5” (cala) o standardowej wysokości 9,5mm, cienkich – 7mm, lub bardzo cienkich 5mm kompatybilnych z interfejsem SATA pierwszej generacji. Nie ma żadnych ograniczeń, co do producentów i modeli dysków, które możemy zastosować poza modelami zbyt grubymi, aby zmieścić się na tacce. Stosowanie grubszych dysków może być możliwe, ale będzie to wymagało modyfikacji lub całkowitego zrezygnowania z tacki, jednak jest to delikatnie ujmując niezalecane – dysk w tym przypadku na miejscu będzie trzymać głównie samo złącze, co może doprowadzić do jego uszkodzenia. Druga istotna kwestia to pojemność dysku, tutaj jedynym ograniczeniem są nasza wyobraźnia oraz zawartość portfela. Zanim jednak poniesie nas fantazja i zainwestujemy w dysk 4TB, czy ile tam obecnie da się wcisnąć w te siedem centymetrów szerokości warto zastanowić się ile z tego faktycznie zdołamy wykorzystać? Obecnie posiadam 50 gier na płytach, z których wszystkie wymagające lub oferujące instalację zostały zainstalowane oraz załatane, oraz około siedemdziesiąt gier z PSN i z dysku 1TB zostało mi około 425GB wolnego miejsca. Trzecia istotna kwestia to prędkość obrotowa dysków talerzowych oraz ewentualne użycie dysków SSD. Zacznijmy może od tego, że Sony w swoich konsolach fabrycznie montowało dyski 5400rpm, więc zamontowanie markowego dysku o takiej prędkości da identyczny bądź bardzo zbliżony rezultat, jeśli chodzi o prędkość wczytywania gier czy ewentualny popup (doczytywanie lepszych tekstur bądź, co gorsza całych obiektów tuż przed naszym nosem). Zainstalowanie dysku o większej szybkości obrotowej lub dysku SSD jest możliwe, jednak korzyści płynące z takiej aktualizacji w przypadku przeważającej większości gier będą znikome. Zainstalowanie dysku SSD pozwala znacząco wpłynąć na czas wczytywania sporej części gier, oraz pozytywnie wpłynąć, na jakość rozgrywki w kilku tytułach jak ograniczenie popupu tekstur bądź skuteczne ograniczenie tak zwanego błędu RimLag w Skyrim sprzed wersji gdzie gra po kilkudziesięciu godzinach grania potrafiła dostać czkawki na poziomie jednej klatki na kilka sekund. Ten błąd w Skyrimie został jednak w znacznym stopniu wyeliminowany w obecnych wersjach, niestety nie znalazłem informacji czy SSD pomoże z podobnym błędem w Fallout: New Vegas, gdzie nikt nie raczył go naprawić. Zanim jednak rzucicie się na SSD warto pamiętać o kilku rzeczach, po pierwsze mają one kilkukrotnie wyższy koszt za gigabajt niż tradycyjne dyski talerzowe, po drugie PS3 nie jest w stanie wycisnąć wszystkiego nawet z bardzo starych dysków tego typu, które raczej nie mają przed sobą długiego życia, a nowe dyski są jeszcze szybsze, więc wykorzystamy ich możliwości w jeszcze mniejszym stopniu. Tak, więc choć teoretycznie nie ma dużych ograniczeń, jeśli chodzi o to, jaki dysk twardy możemy zastosować to osobiście polecam dysk talerzowy (HDD) ze średniej, lub wyższej półki o prędkości 5400rpm i pojemności pomiędzy 500 a 1000GB (1TB) dla ludzi, którzy używają PlayStation 3 jako swojej głównej konsoli siódmej generacji. Wykonywanie kopii danych z poprzedniego dysku, czego nie przeniesiemy i ewentualne alternatywy Uwaga, w przypadku PS3 „Super” Slim 12GB (najtańszy ostatni model), które nie miało zmienianego dysku krok należy pominąć, powód podam w kroku szóstym, czyli wgrywaniu starych danych na nowy dysk. Kopię zapasową całego i tylko całego dysku wykonujemy podłączając dysk twardy o pojemności równej lub większej wadze danych, jakie posiadamy zainstalowane na dysku PS3 sformatowany w FAT32 do konsoli, oraz wybierając w menu konsoli kolejno opcje: ustawienia > ustawienia systemu > narzędzie do kopii zapasowych > utwórz kopię zapasową, a następnie postępując według instrukcji na ekranie, oraz przede wszystkim czekamy. W moim wypadku wykonanie kopii dysku 160GB trwało niemal równo cztery godziny. Czego nie przeniesiemy? Jeśli kopię zapasową odpalimy na tej samej konsoli z innym dyskiem przeniesiemy wszystkie dane za wyjątkiem trofeów, które później możemy bezproblemowo pobrać z PSN, choć synchronizacja w przypadku większej ilości odpalonych gier może trochę potrwać. W tytule rozdziału wspomniałem o alternatywach, te jednak nie powalają i powinny być rozważane wyłącznie, jeśli nie mamy odpowiedniego dysku zewnętrznego oraz nie mamy od kogo takiego pożyczyć na weekend / kilka dni: Kopiujemy zapisy ręcznie na pendrive – w ten sposób nie przeniesiemy zapisów zabezpieczonych przed kopiowaniem, danych logowania, gier, aktualizacji itp. – w zasadzie żadna alternatywaKupujemy abonament i kopiujemy zapisy do chmury PSN – w ten sposób przeniesiemy wszystkie zapisy, także te zabezpieczone przed kopiowaniem, jednak podobnie jak przy poprzedniej metodzie nie przeniesiemy danych logowania, gier z PSN, aktualizacji itp. – zaczyna mieć sens, jeśli już mamy wykupiony abonamentWywalamy wszystkie gry, filmy itp. aż wszystkie dane zapisane na dysku twardym zmieszczą się na największy pendrive jaki znaleźliśmy w szufladzie – ten sposób jest bardziej czasochłonny niż metoda z chmurą PSN, jednak przeniesiemy zapisy zabezpieczone oraz dane logowania, motywy i tym podobne pierdoły – niestety jeśli będziemy chcieli kiedyś się „cofnąć” do starego dysku będzie on dość mocno ogołocony. Tak, więc wciąż najlepszą opcją pozostaje załatwienie sobie dysku zewnętrznego i stworzenie pełnej kopii danych ze starego dysku. Jeśli właśnie stwierdziliście, że olejecie to wszystko i podepniecie dysk do komputera przegrywając wszystko bezpośrednio na nowy dysk – PS3 korzysta ze swojego własnego typu partycji, a wszystkie dane na niej są dodatkowo szyfrowane kluczem unikalnym dla każdej płyty głównej konsoli, dane nie mogą, więc być odczytanie na innym sprzęcie niż tym, na którym zostały zapisane. Wymiana dysku Przed wymianą dysku warto wyjąć z konsoli płytę oraz pozwolić jej wystygnąć, następnie odłączamy wszystkie przewody i: W przypadku konsoli Fat ustawiamy konsolę tak żeby mieć przed sobą jej lewą ściankę (tą z nóżkami do stawiania konsoli pionowo) i zdejmujemy zaślepkę (może przydać się płaski śrubokręt). Następnie odkręcamy niebieską śrubkę, która mocuje tackę do konsoli. W zależności od konkretnego modelu, jaki mamy same sanki mogą mieć specjalną składaną rączkę, lub nie, jeśli jej nie ma po prostu wyciągamy sanki do siebie, kiedy uda nam się jakoś je złapać. Natomiast, jeśli rączka jest musimy najpierw odepchnąć sanki w kierunku przodu konsoli, a następnie wyciągnąć z otworu. Odkręcamy cztery śrubki mocujące dysk do sanek, wyjmujemy dysk, zakładamy nowy dysk, przykręcamy go do sanek, wkładamy sanki z dyskiem do konsoli aż poczujemy, że podłączyliśmy dysk, następnie chowamy ponownie rączkę jeśli występuje w naszym modelu, zakładamy pokrywkę, przykręcamy śrubę, zasuwam zaślepkę et voilà! Cała filozofia 🙂 W przypadku konsoli Slim odwracamy konsolę na plecy i znajdujemy niewielką zaślepkę z przodu konsoli, mniej więcej w połowie szerokości napędu BluRay, otwieramy ją (może być przydatny śrubokręt płaski) i odkręcamy śrubkę. Następnie odsuwamy zaślepkę dysku, otwieramy rączkę i wyciągamy sanki wraz z dyskiem. Odkręcamy cztery śrubki mocujące dysk do sanek, wyjmujemy dysk, zakładamy nowy dysk, przykręcamy go do sanek, wkładamy sanki z dyskiem do konsoli aż poczujemy że podłączyliśmy dysk, następnie chowamy ponownie rączkę, zakładamy pokrywkę, przykręcamy śrubę, zasuwam zaślepkę et voilà! Cała filozofia 🙂 W przypadku konsoli „Super” Slim mamy przede wszystkim dwa warianty: „dysk” 12GB oraz dysk 500GB Zaczniemy od bardziej powszechnego wariantu 12GB. Przede wszystkim, jeśli jeszcze tego nie zrobiliśmy powinniśmy zacząć od zakupu sanek przeznaczonych do tego modelu. Jak wspomniałem wcześniej nie jest to absolutnie konieczne, jednak montowanie dysku bez sanek określiłbym, jako mocno niezalecane i potencjalnie niebezpieczne dla dysku / konsoli. Tym bardziej, że w chwili pisania tego tekstu sanki możemy dostać za około 20zł z przesyłką. Pierwszym krokiem do samej wymiany dysku jest obrócenie konsoli tak abyśmy mieli dostęp do prawej bocznej ścianki patrząc od przodu konsoli, następnie odpychamy ściankę w kierunku tyłu konsoli nie używając zbyt dużo siły, ścianka powinna odskoczyć umożliwiając jej demontaż. Jeśli posiadamy model z wbudowanym prawdziwym dyskiem odkręcamy śrubę trzymającą sanki z dyskiem i wyciągamy go z konsoli, odkręcamy cztery śrubki mocujące dysk, wyjmujemy. Od tego momentu posiadacze dwunastek powinni wrócić do czytania – wkładamy do sanek nowy dysk dołem do blachy i złączem do pustej ścianki, na wypadek gdyby ktoś miał wątpliwości dół jest tam gdzie znajdują się otwory na wkręcenie śrubek, w wielu modelach nie ma tam także blaszanej osłony, bądź jest ona niepełna. Przykręcamy cztery śrubki mocujące, wkładamy sanki z dyskiem do konsoli aż poczujemy, że podłączyliśmy dysk, poza tym sanki są skonstruowane w taki sposób, aby uniemożliwić wpychanie dysku głębiej niż pozwala na to złącze. Przykręcamy śrubę mocującą sanki do konsoli, zakładamy z powrotem boczną ściankę blokując ją poprzez przesunięcie w kierunku przodu konsoli i gotowe. Formatowanie nowego dysku i wgrywanie systemu Teraz pora na postawienie konsoli z powrotem na nogi, nowy dysk nie jest sformatowany w sposób kompatybilny z PS3 oraz nie ma wgranego systemu i przed użyciem konsoli trzeba coś z tym zrobić. W przypadku konsoli Super Slim 12GB sprawa będzie o tyle prosta, że system wciąż jest na miejscu, więc obędzie się bez dodatkowych wygibasów. Po uruchomieniu sprzętu PS3 powinno zorientować się że ma wpięty dysk twardy i zapyta się czy chcemy przenieść dane na nowy dysk. Zatwierdzamy, następnie zatwierdzamy ponownie, że chcemy sformatować nowy dysk i że jeśli to zrobimy stracimy wszystkie zapisane na nim dane, (jeśli jakieś na nim są), po krótszym lub dłuższym oczekiwaniu konsola uruchomi się ponownie a my możemy korzystać z dobrodziejstw pojemniejszego dysku. W przypadku konsol Fat oraz Slim będzie trochę więcej zabawy. Do konsoli podpinamy pada (musi być cały czas na kablu) oraz pendrive / dysk zewnętrzny z najnowszą aktualizacją dla naszego regionu w folderze „PS3\UPDATE”, ponownie przypominam, że pendrive / dysk musi być w formacie FAT32. Po uruchomieniu konsoli włączamy pada przyciskiem PS a następnie wciskamy jednocześnie przyciski Start oraz Select, po zweryfikowaniu przez konsolę danych aktualizacji otrzymujemy komunikat że dysk musi zostać sformatowany, przytrzymujemy Start i Select przez co najmniej pięć sekund i ponownie czekamy. Po wszystkim konsola zostanie automatycznie zrestartowana i rozpocznie się instalacja aktualizacji systemu: akceptujemy wszelkie postanowienia, sprzedając swoją nerkę i duszę, po zakończeniu instalacji ustawiamy język, czas, tworzymy pierwsze lokalne konto i tym podobne sprawy – w tym momencie nasze PlayStation 3 ma czyściutki system gotowy do przywracania danych. Wgrywanie kopii danych na nowy dysk Właściciele konsol Super Slim 12GB pomijają ten krok, jako że kopia została wykonana i wgrana automatycznie w poprzednim punkcie. Jeśli z jakiegoś powodu dysk twardy z naszą kopią zapasową nie jest wpięty do konsoli robimy to teraz, przechodzimy ponownie do ustawienia > ustawienia systemu > narzędzie do kopii zapasowych, po czym wybieramy przywróć i potwierdzamy że chcemy przywrócić dane z kopii i wiemy że stracimy wszystkie dane z obecnie zainstalowanego w konsoli dysku. A jako że nic tam nie ma to raczej nie będziemy z tego powodu płakać. Następnie czekamy, wybieramy którą kopię zapasową chcemy przywrócić (najprawdopodobniej mamy tylko jedną), potwierdzamy że chcemy ją przywrócić i ponownie czekamy aż konsola się zrestartuje, ponownie odpalamy pada i czekamy aż PS3 przywróci dane z dysku zewnętrznego, co w moim przypadku trwało 4,5 godziny. W każdym razie za drugim podejściem, bo za pierwszym konsola się zwiesiła i musiałem rozpocząć proces wgrywania kopii od początku (na szczęście nie musiałem ponownie wgrywać aktualizacji, ponieważ system zdołał odzyskać dane potrzebne do uruchomienia konsoli). Po wszystkim sprzątamy tymczasowe konto, pobieramy trofea i cieszymy się nowym, pojemniejszym dyskiem! Inne pytaniaCzasami zdarzają się pytania czy do PS3 można podpiąć dysk zewnętrzny i używać go jako rozszerzenia wbudowanej pamięci. Odpowiedź brzmi – nie. Jedyną konsolą siódmej generacji, która oferowała rozszerzenie pamięci było Wii, a i tam dotyczyło to kart SD, gdzie przechowywane były nieużywane kanały (programy), które w celu uruchomienia były tymczasowo przenoszone z powrotem do pamięci konsoli. W PS3 pamięć podpiętą przez USB możemy wykorzystać do przenoszenia kopii niezabezpieczonych zapisów, muzyki, zdjęć i obrazków (na przykład tapet) oraz niezabezpieczonych filmów w wybranych formatach. Naprawdę nie wiem skąd wzięło przekonanie, że po PS4 Sony wprowadzi też taką opcje do PS3. Interfejs jest pięć razy wolniejszy niż SATA1, nawet w najlepszych warunkach wszystko wczytywałoby się co najmniej dwa razy dłużej sprawiając że niemal wszystkie gry doczytujące w tle dane z dysku byłby niemal lub całkowicie niegrywalne. Czy większa pojemność dysku negatywnie wpływa na szybkość działania konsoli / gry / wczytywania? Większa pojemność dysku nie wpływa negatywnie na nic. Większa ilość danych może negatywnie wpłynąć na czas wczytywania na przykład listy gier czy trofeów, co stwierdziłem empirycznie – lista trofeów z dwustu osiemdziesięciu gier wczytuje się równie koszmarnie długo na dysku 160GB i 1000GB. A teraz czas na pytania dotyczące głównie konsoli Super Slim 12GB Czy jeśli zainstaluję dysk twardy w Super Slim 12GB to będę miał do dyspozycji 12GB + pojemność nowego dysku? Odpowiedź brzmi – nie. PS3 nie jest przystosowane do rozszerzania swojej głównej pamięci o dodatkowe dyski, więc mamy tylko wybór czy korzystamy z dysku czy wbudowanej pamięci Flash. Czy jeśli po pewnym czasie do swojej Super Slim 12GB będę chciał zainstalować jeszcze większy dysk to również będę mógł skorzystać z łatwego przenoszenia danych? Nie – wszystkie dane są obecnie przechowywane na dysku, który podpiąłeś / podpięłaś wcześniej, więc aby przenieść je na kolejny dysk musisz skorzystać z narzędzia tworzenia kopii zapasowej, tak jak posiadacze pozostałych modeli PS3. Czy jeśli po jakimś czasie uznam, że jednak nie chcę mieć pojemnego dysku w moim Super Slim 12GB to mogę wrócić do korzystania z wbudowanej pamięci Flash? Tutaj niestety nie znalazłem informacji, podejrzewam że po prostu nikt kto zdecydował się na przesiadkę nie tęsknił za tak śmieszną pojemnością. Wydaje mi się, że powinna istnieć taka możliwość, prawdopodobnie wystarczy odpiąć zainstalowany wcześniej dysk a konsola po ponownym uruchomieniu powinna dać taką możliwość, na pewno jednak wrócimy do stanu sprzed instalacji nowego dysku, stracimy więc wszystkie nowe zapisy, będziemy musieli ponownie instalować gry itp.